Dlaczego zakaz palenia węgla i drewna w uzdrowiskach, Wrocławiu i kotlinach górskich?

Wyliczenia oparte o poziomy pyłów zawieszonych i metodyki Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) pokazują, że przedwcześnie umiera nas rocznie na D. Śląsku 3 tys. osób w tym 1 tysiąc we Wrocławiu. 12 tys. dzieci dodatkowo choruje na zapalenie oskrzeli. To tylko wierzchołek czarnej góry skutków zdrowotnych smogu. Naprawdę ofiar i chorych jest znacznie, znacznie więcej. Są inne trucizny, którymi oddychamy w powietrzu, których nie ma w tej statystyce. To rakotwórczy związek węglowodór aromatyczny- benzo(a)piren, powstający prawie wyłącznie ze spalania węgla i drewna w piecach. Jego norma jest przekraczana średniorocznie we Wrocławiu 4 razy, w Jeleniej Górze, Legnicy, Szczawnie Zdroju ok. 5 razy, natomiast w Nowej Rudzie aż 15 razy .

Co to oznacza? Tyle, że z każdym oddechem- PRZEZ CAŁY ROK , każdy mieszkaniec tych miast przez płuca wprowadza 4 lub 5 czy 15 razy ponad normę tej trucizny do krwiobiegu. Te ponadnormatywne stężenia benzo(a)pirenu krążą i odkładają się naszym organizmie. W pewnym momencie zaczynają atakować zdrowe komórki rozpoczynając powstawanie nowotworów. Pyły zawieszone i benzo(a)piren to nie są jedyne trucizny. Nasze skażone powietrze zawiera min. metale ciężkie, tlenki azotu, formaldehyd, dioksyny i furany. Te trujące koktajle dotykają wszystkich, a szczególne nasze dzieci, których układ odpornościowy dopiero się kształtuje i osoby starsze, których układ już jest osłabiony.

W działaniach dotyczących poprawy powietrza odwołujemy się do polskich norm stężeń pyłów zwieszonych PM 10 i PM2,5. One są niedoskonałe i bardzo zawyżone. Przykład wg WHO norma średnioroczna dla PM 2,5 to 10 ug/m3. Nasza norma - 25 ug/m3, to 2,5 raza więcej niż wg WHO!?

Wolimy się odwoływać do norm i naszego zdrowia. Z pyłem zawieszonym PM 2,5 naukowcy i lekarze nie mają wątpliwości. Im mniej go będzie tym lepiej, tym mniej przedwczesnych zgonów i zachorowań. Tak jak z azbestem, każde włókno azbestu może wywołać nowotwór, stad zakaz stosowania azbestu i akcja wycofywania go z całej gospodarki światowej. Na D. Śląsku też musimy eliminować pyły zawieszone jak azbest. Wycofywanie ze spalania węgla i drewna jest najskuteczniejsze.

Ludzie i politycy☹ tak przyzwyczaili się do węgla, a często do odpadów węglowych ( flotów, mułów), że nie wyobrażają sobie innych czystszych sposobów ogrzewania. Przypominamy: mamy gaz, ciepło sieciowe z elektrociepłowni, odnawialne źródła energii, pompy ciepła i prąd elektryczny. Te nośniki w połączeniu z ociepleniem, termorenowacją budynków, powinny nas prowadzić do oszczędzania energii, mniejszych potrzeb i kosztów. Uchwała ma pomóc w budowie programów transformacji energetycznej naszego ogrzewania z brudnego na czyste i zdrowe, oszczędnie, przez to nie drogie.

Zakaz jest łatwiejszy do wdrożenia i skuteczny. Unikamy kombinacji i oszukiwania przez jakąś grupę ludzi pod hasłem: „Polak potrafi” . Przejście na inne źródła ciepła od razu i trwale zmniejsza w danym miejscu ilość zanieczyszczeń. Piece węglowe proponowanej V klasy zmniejszają np. ilość emisji pyłów zawieszonych 10- krotnie, ale ekspertyza prof. Zwoździaka dla Wrocławia, wskazywała, że wariantem skutecznie poprawiającym i gwarantującym efekt dobrej jakości powietrza w całym Wrocławiu jest zakaz paliw stałych.

„Program ochrony powietrza dla województwa dolnośląskiego dla strefy aglomeracji wrocławskiej” Sejmik Samorządowy przyjął 12.lutego 2014 r. Stwierdzono w nim, że spełnienie norm rakotwórczego benzo(a)pirenu do poziomu docelowego jest możliwe we Wrocławiu tylko po wprowadzeniu zakazu paliw stałych. Nie wprowadzono go jednak w obawie o skutki ekonomiczne. Z tego co nam wiadomo nikt wówczas nie liczył rzeczywistych kosztów potrzebnych działań oraz kosztów utraty życia i zdrowia związanych z wieloletnim narażeniem mieszkańców na ponadnormatywne stężenia.

Problem jest złożony bardzo. Dlatego zarówno Marszałek Województwa , ale i Prezydent Wrocławia powołali swoje zespoły doradcze przygotowujące programy antysmogowe, które pracowały pierwszy 1,5 roku, drugi 1 rok czasu. Zespół ds. uchwały antysmogowej Marszałka jednogłośnie oraz większość ekspertów Zespołu Prezydenta Wrocławia ( poza urzędnikami) opowiedzieli się za zakazem paliw stałych dla Wrocławia i uzdrowisk. Jest pytanie jakie argumenty ma Miasto Wrocław , kwestionujące te rozwiązania? Nie widzimy ich? Pytam jakim prawem, na podstawie jakich racji, lekceważy się prace i opinię wybitnych ekspertów dwóch zespołów, którzy społecznie pracowali dla miasta i województwa?

Za ambitnymi działaniami przemawia znikomy procent realizacji 10-letniego „Programu ochrony powietrza…”, który wystartował w 2014. Z Programu tego wynika, spełnienie norm jakości powietrza dla Wrocławia min przez zastąpienie węgla z ogrzewania podłączeniem do sieci ciepłowniczej, gazu, prądu do 2024 r. Po 3 latach realizacja programu we Wrocławiu wynosi ok 8%. W innych gminach jest jeszcze gorzej. Jeśli chcemy, aby ten Program - stanowiący zobowiązanie prawne dla wszystkich gmin na czele z Wrocławiem z jego ambicjami zostania Zieloną Stolicą Europy - niósł poprawę jakości powietrza- jak zamierzono do 2024r, wesprzyjmy te działania proponowanymi uchwałami antysmogowymi z ich terminami.

Mamy tak skażone powietrze w wielu gminach na D. Śląsku, że nie stać nas na półśrodki. Powinniśmy przyjąć ambitne i pewne rozwiązania. Uchwała Zarządu Województwa stanowi dobrą podstawę do oczyszczenia naszego powietrza w sensownej perspektywie.