Zgłosuj za czystym powietrzem na Dolnym Sląsku!

Konsultacje społeczne uchwał antysmogowych

Adresaci: Cezary Przybylski, Marszałek Województwa Dolnośląskiego, Zarząd Województwa Dolnośląskiego oraz Radni Sejmiku Województwa Dolnośląskiego

AGŁOSUJ

Popieramy zgłoszone projekty uchwał antysmogowych dla Wrocławia, dolnośląskich uzdrowisk i województwa w kształcie, w jakim zostały przedstawione do konsultacji społecznych. Jednocześnie apelujemy o uruchomienie, począwszy od roku 2017, programów dotacyjnych na wymianę kotłów i ocieplenie domów dostępnych dla mieszkańców województwa. Walka ze smogiem musi zakładać wsparcie finansowe dla ludzi, których nie stać na dostosowanie się do wytycznych uchwały.

Na Dolnym Śląsku z powodu zanieczyszczenia powietrza przedwcześnie umiera ok. 3 tysięcy osób, w tym około tysiąc w samym Wrocławiu [1].

Trujące powietrze powoduje też przewlekłe i nieuleczalne choroby [2] oraz prowadzi do znacznego obniżenia jakości życia mieszkańców, którzy nie mają jak i gdzie uciec przed zanieczyszczeniami. Grupami szczególnego ryzyka są osoby starsze, dzieci oraz osoby mające problemy z sercem i układem oddechowym.

Przyjęcie całkowitego zakazu spalania paliw stałych dla Wrocławia jest jedynym rozwiązaniem, które zapewni poprawę jakości powietrza w mieście i powstrzyma trucie mieszkanek i mieszkańców. W przypadku uzdrowisk położonych w kotlinach górskich, do których pacjenci przyjeżdżają po zdrowie, zakaz jest tym bardziej konieczny - w przeciwnym przypadku uzdrowiska mogą stracić walory lecznicze i swój status. Nakaz wymiany pieców i zakaz palenia węglem brunatnym, odpadami węglowymi i wilgotną biomasą zaproponowane dla całego województwa [3], to niezbędny krok prowadzący do ograniczenia zanieczyszczenia powietrza, z jakim boryka się Dolny Śląsk, a także cała Polska [4]

Apel jest wspólną inicjatywą Dolnośląskiego Alarmu Smogowego i Akcji Demokracji.

Smog we Wrocławiu zabija dwa razy więcej osób niż szacowano, wroclaw.wyborcza.pl/wroclaw, 7.02.2017
Są to choroby: serca, płuc, nowotwory, zaburzenia rozwoju płodów, choroby związane z układem nerwowym, depresje i wiele innych schorzeń.
Zakaz dotyczy węgla brunatnego oraz paliw stałych produkowanych z wykorzystaniem tego węgla, mułów węglowych i flotokoncentratów węglowych, tj. paliw o uziarnieniu mniejszym niż 3 mm oraz mieszanek produkowanych z ich wykorzystaniem, a także biomasy stałej o wilgotności powyżej 20%.
Szacuje się, że rocznie z powodu zanieczyszczenia powietrza pyłem PM2.5 w Polsce przedwcześnie umiera ponad 40 tys. osób (dane Europejskiej Agencji Środowiska za rok 2012).

ZAGŁOSUJ

1. Gdzie mogę zapoznać się projektami uchwał?

Znajdziesz je pod tym linkiem: Strona Instytutu Rozwoju Terytorialnego: https://www.irt.wroc.pl/aktualnosc-450-konsultacje_projektow_uchwal.html

2. Jakie problemy zdrowotne powoduje smog?

Smog to koktajl złożony z różnego rodzaju trucizn, powodujący szereg chorób, w tym śmiertelnych. Wpływ smogu na zdrowie ludzi jest ogromny, gdyż nie można po prostu przestać oddychać, a skutki widać w zaburzeniach systemu oddechowego (astma, POChP, podrażnienie oczu, nosa i gardła, kaszel, katar, zapalenie zatok, częstsze infekcje dróg oddechowych), nerwowego (problemy z pamięcią i koncentracja, stany depresyjne, zmiany anatomiczne w mózgu, Alzheimer, przyspieszone starzenie się układu nerwowego, udar mózgu), krwionośnego (zawał serca, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca, niewydolność serca), czy hormonalnego (bezpłodność). U kobiet w ciąży może prowadzić też do obumarcia płodu lub przedwczesnego porodu.

Zanieczyszczenia powietrza przyczyniają się do nieuleczalnej, przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) polegającej na uszkodzeniu płuc i oskrzelików. Lekarze szacują, że na POChP choruje w Polsce ponad 2 mln ludzi.
Skażenie powietrza jest też udokumentowaną przyczyną występowania i nasilenia astmy i alergii. 40% Polaków ma objawy jednej lub kilku chorób alergicznych, zaś na astmę choruje ok. 4 mln mieszkańców kraju.
Najbardziej narażoną grupą na zanieczyszczenia powietrza są dzieci z zatrutych miast. Także te nienarodzone, gdyż najmniejsze pyły przenikają nawet poprzez barierę łożyskowo-naczyniową do płodu. Kobiety, które w ciąży oddychały powietrzem o dużym stężeniu pyłów i benzo(a)pirenu rodzą dzieci o niższej wadze, mniejszym wzroście, mniejszym obwodzie głowy i mniejszej pojemności płuc. Dzieci te mają niższy iloraz inteligencji – średnio o 4 punkty na skali IQ. Istnieje też związek między zanieczyszczeniem powietrza, a niektórymi nowotworami u dzieci.
Kolejną grupą ryzyka są seniorzy. Zanieczyszczenia powietrza poważnie zwiększają ryzyko zgonu, zwłaszcza na zawał, u osób powyżej 65 roku życia cierpiących na problemy pochodzenia kardiologicznego.

3. Dlaczego zajmujemy się indywidualnymi piecami, a nie transportem i spalaniem śmieci?

Jak pokazują badania, głównym winowajcą smogu jest niska emisja, czyli spaliny wydobywające się z pieców i kotłów domowych opalanych marnej jakości węglem i drewnem. To one odpowiadają za prawie 90% emisji benzo(a)pirenu i prawie 60% pyłów PM10 w powietrzu we Wrocławiu (transport odpowiednio: 12% i 35%) [1]. W skali Polskie niska emisja odpowiada za 87% emisji benzo(a)pirenu oraz 50% emisji pyłu PM10 (transport odpowiednio: 1,% i 8,7%).

Natomiast palenie śmieci już teraz jest wykroczeniem i powinno być surowo zwalczane. Większość osób pali w piecach legalnym paliwem, które często nas truje. Żeby więc skutecznie walczyć ze smogiem, trzeba skupić się na tym, co najbardziej nas truje, czyli węglem. Eliminując tylko śmieci lub najbardziej smrodzące samochody nie uzyskamy czystego powietrza. Na zajęcie się nimi też przyjdzie czas. [1] dane Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska we Wrocławiu [2] Krajowy Bilans Emisji, KOBIZE 2013

4. Czy taka zmiana nie uderzy ludzi po kieszeni?

Dla skutecznej walki ze smogiem konieczne są dotacje na niezbędne inwestycje. Program likwidacji przestarzałych pieców musi być powiązany z dociepleniem budynków. Termomodernizacja obniżając zapotrzebowanie na ciepło zrekompensuje koszt czystszego, ale często również droższego ciepła. Kolejnym rozwiązaniem może być wynegocjowanie przez samorząd w imieniu mieszkańców korzystnych stawek dostaw ciepła sieciowego lub grupowe zakupy gazu. W szerszym wymiarze finansowym pamiętać należy, że czyste to powietrze to zdrowie, lepsza zdolność do pracy i mniejsze wydatki na leczenie. Istotne jest również ożywienie gospodarcze związane z inwestycjami w remonty domów i stworzenie nowych miejsc pracy. Dla osób najuboższych władze powinny wprowadzić system dopłat do wyższych rachunków. W Krakowie na ten cel przeznaczono 17 milionów złotych, co w skali duzego miast nie jest sumą wygórowaną.

5. Jak zadbamy o to, by najubożsi nie byli najbardziej poszkodowani?

Docieplenie budynków może zrekompensować większy koszt czystszego ogrzewania. Nowoczesne piece są bardziej efektywne energetycznie i oszczędne. W przypadku rezygnacji z węgla dla osób uboższych potrzebny jest system osłonowy – dofinansowujący różnicę pomiędzy jego kosztem, a kosztem bardziej czystego ogrzewania. Rozwiązanie takie realizowane jest np. w Krakowie przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej.

6. Jak wyglądają rozwiązania przyjęte w Krakowie?

W Krakowie wprowadzono palenia węglem i drzewem wychodzący w życie w 2019 r. Jest czas dla władz i obywateli na program wycofania ok. 30 tys. pieców spalających węgiel i drzewo. Drzewo też, choć uchodzi za proekologiczne, spalane w piecach i kominkach, powoduje emisje szkodliwych pyłów zawieszonych i rakotwórczego benzo(a)pirenu. Piece węglowe będą zastąpione innymi źródłami energii - ciepłem sieciowym, gazem, prądem, odnawialnymi energiami. Wraz z zakazem przyjęto rozwiązania wspomagające obywateli w udźwignięciu zmian. Wymiana pieców dofinansowana jest nawet w 100%. Natomiast osoby w najtrudniejszej sytuacji finansowej dostają też wsparcie do opłacenia rachunków za ogrzewanie.

7. Kiedy zakaz spalania węgla i drewna ma wejść w życie w Krakowie, a kiedy na Dolnym Śląsku?

W Krakowie zakaz spalania paliw stałych, węgla i drzewa - najbardziej przyczyniających się do niskiej emisji i brudnego powietrza, którym oddychamy, wejdzie w życie w od września 2019 r. Na Dolnym Śląsku planowane daty to: dla instalacji oddanych do eksploatacji przed 1 lipca 2018 r., nie spełniających wymagań w zakresie minimalnych standardów emisyjnych odpowiadających klasie 3, 4 i 5 – od 1 stycznia 2024 roku; dla instalacji oddanych do eksploatacji przed 1 lipca 2018 roku, spełniającychwymagania w zakresie minimalnych standardów emisyjnych odpowiadających klasie 3 i 4 od 1 stycznia 2028 roku.

8. Jak Wrocław i Dolny Śląsk wypada na tle innych miast Polski?

Mamy mocno zanieczyszczone powietrze, znajdujemy się w czołówce tego niechlubnego rankingu zaraz po Małopolsce i Górnym Śląsku [1]. W 2013 r. wśród najsilniej zanieczyszczonych miast UE Wrocław znalazł się na 8 miejscu (160 dni smogu). Dla porównania Kraków z 2010 dniami smogu zajął 3 miejsce [2]. Wg badań wrocławskiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska liczba dni, w których przekroczone zostały normy szkodliwego pyłu zawieszonego PM10 to kolejno: 67 w Bogatyni, 74 w Świdnicy, 80 w Legnicy, 73 we Wrocławiu i aż 129 w Nowej Rudzie. W całym województwie przekraczane są dramatycznie normy rakotwórczego benzo(a)pirenu. Ilustruje to poniższa mapa.

Rozkład stężeń średniorocznych benzo(a)pirenu na terenie Województwa Dolnośląskiego na podstawie wyników modelowania jakości powietrza za 2014 rok. Dane: WIOŚ we Wrocławiu

[1] Porównanie raportów Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska, Polski Alarm Smogowy.
[2] http://www.wnp.pl/wiadomosci/266635.html

uchwały anysmogowe

Pismo Piotra Woźnego Pełnomocnika Prezesa Rady Ministrów Do Spraw Programu CZYSTE POWIETRZE do Roberta Ostrowskiego, Prezesa Zarządu PGE Górnictwo i (...)

Przed rozpoczęciem nowego sezonu grzewczego Dolnośląski Alarm Smogowy (DAS) po raz kolejny zlecił badania opinii publicznej.

Wrocław to piękne i dumne miasto, którego najcenniejszą wartością są jego mieszkańcy. Nie stać na marnotrawienie ich życia i zdrowia. (...)

DAS złożył 19.03.2019r. wniosek o udostępnienie informacji publicznej. Pytania dotyczyły sposbu ogrzewania budynków i ich zabezpieczenia termicznego.

Wdrażanie dolnośląskich uchwał antysmogowych wymaga aktywnego zaangażowania władz gminy, zwłaszcza w sferze kontroli ich zapisów. Obowiązujące w Polsce prawo daje (...)

Andrzej Guła: Mam dla Was dwie wiadomości – jedną dobrą, drugą złą. Dobra jest taka, że pod presją ruchu antysmogowego, samorządów (...)

Ustawa o elektromobilności nie ułatwi walki ze smogiem w polskich miast. Dlaczego? Bo jest zbyt restrykcyjna i samorządy nie będą (...)